यदि डिजिटलदूरदर्शनचैनेल् न दर्शयन्ति तर्हि किं कर्तव्यं किमर्थं च एतत् भवति

अङ्कीयचैनलस्य प्रसारणस्य गुणवत्ता, सुविधा च उपकरणविफलतायाः कारणेन दूषिता भवितुम् अर्हति । स्वामिम् आहूय धनं दातुं मा त्वरितम्। कदाचित् विशेषज्ञान् विना समस्यायाः समाधानं भवति।

अङ्कीयचैनलस्य प्रदर्शनं प्रभावितं कुर्वन्ति समस्याः काः सन्ति

उदयमानसमस्यानां सूचीयां बहुधा भवन्ति विफलताः सन्ति येषां सामना प्रत्येकं द्वितीयं उपयोक्तारं करोति । अङ्कीयप्रसारणं स्वागतसाधनं च विस्तृतदर्शकानां कृते विनिर्मितम् अस्ति, अतः अविशिष्टविच्छेदाः बहिष्कृताः सन्ति । परन्तु, एतादृशाः समयाः सन्ति यदा :

• स्वचालितविधाने अन्वेषणं एकं मार्गं न प्राप्नोत्;
• भवतः प्रदेशे यत् प्रसारितं तत् सर्वं न लब्धम्;
• चैनलेषु द्वितीयकानि सन्ति;
• सेट्- टॉप्-बॉक्सः संयोजितः अस्ति, परन्तु रिमोट्-कण्ट्रोल्-मध्ये तत्सम्बद्धं कीलं नुदनस्य अनन्तरं मेन्यू स्क्रीन-उपरि न दृश्यते;
• सेट्-टॉप्-बॉक्स-मेनू स्क्रीन-उपरि अस्ति, परन्तु यदा भवान् सेटअपं आरभते तदा “No signal” इति सन्देशः दृश्यते;
• संकेतः नास्ति, न च कश्चन कार्यक्रमः दर्शयति;
• autosearch किमपि न प्राप्नोत्, पर्दायां सन्देशः: “No services”;
• बिम्ब एकस्मिन् फ्रेमे जमति, घनरूपेण विच्छिद्य पतति, शब्दः “हकलाति”;
• अस्पष्टं चित्रं, दुर्बलध्वनिगुणवत्ता, अथवा कोऽपि नास्ति;
• वर्णटीवीपर्दे कृष्णशुक्लप्रतिमा।

ते किमर्थं डिजिटलचैनेल् न दर्शयन्ति ?

विफलतायाः, यदा उपकरणं अङ्कीयसंकेतं न प्राप्नोति, न विकोडयति च, तदा अनेकानि कारणानि सन्ति । तत्र केचन संकेताः सन्ति यत् मरम्मतं, उपकरणानां प्रतिस्थापनं, सम्यक् संयोजनस्य समायोजनस्य च सत्यापनम् आवश्यकम् अस्ति ।

कारणं अन्वेष्य सरलतः जटिलं यावत् गच्छन्तु। असफलता कदाचित् सुलभतया ज्ञायते, तस्य निराकरणाय बहुकालस्य ज्ञानस्य च आवश्यकता नास्ति । यदि भवता चित्रं नष्टं जातम्, अथवा चैनल्स् न ट्यून् क्रियन्ते तर्हि प्रथमं पृच्छन्तु यत् भवतः प्रदेशे निवसतां भवतः प्रतिवेशिनः, बन्धुजनाः वा परिचिताः वा प्रसारणम् अस्ति वा इति।

एंटीना विफलता

एंटीना विफलता दुर्लभा भवति। अस्य कारणानि यांत्रिकक्षतिः, जलवायुस्थितेः (विद्युत्, आर्द्रता, प्रचण्डवायुः) प्रभावः, यदि बाह्यः भवति । अथवा संकेतप्रवर्धकस्य विफलता, यदि अस्ति।

केबलानां संयोजनस्य च समस्याः

यदि उपकरणं गलत्रूपेण संयोजितं भवति तर्हि निम्नलिखितदोषाः विशिष्टाः सन्ति ।

• प्लगं संयोजयितुं गलत् सॉकेट् उपयुज्यते स्म;
• बाह्यसेट्-टॉप्-बॉक्सः सम्यक् न संयोजितः अस्ति;
• उपकरणं मुख्यमार्गेण सह न सम्बद्धं भवति, सेट्-टॉप्-बॉक्स् अथवा टीवी-मध्ये विद्युत्-सूचकाः अपि न प्रकाशन्ते ।

हार्डवेयर समस्याः

अङ्कीयसंकेतं प्राप्तुं एंटीना, बाह्यः अथवा अन्तः निर्मितः ट्यूनरः च आवश्यकः भवति । सर्वेषां उपकरणानां विशिष्टविफलता सम्भवति : १.

• कन्सोलस्य विकारः ;
• low-quality receiver firmware , सिग्नल डिकोडिंग सॉफ्टवेयरस्य पुरातनं संस्करणं, फर्मवेयर सम्यक् न सम्पन्नम् अथवा न सम्पन्नम्;
• संकेतस्वागतस्य समस्याः , – पुनरावृत्तिगोपुरं प्रति एंटीनायाः अशुद्धदिशा, संकेतमार्गे (भवनानि, वृक्षमुकुटाः, पर्वताः) हस्तक्षेपः
• सेटिंग्स् रीसेट् करणं, पुरातनं हार्डवेयर फर्मवेयर (LG TVs इत्यत्र दृश्यते);
• मरम्मतकार्यं,  पुनर्स्थापनार्थं वा निर्धारितकार्यार्थं डिजिटलदूरदर्शनसञ्चालकैः प्रसारणस्य आपत्कालीनः वा योजनाबद्धः समाप्तिः ।

संकेतस्वागतस्य समस्याः

यस्मिन् डेसिमीटर् आवृत्तिपरिधिः अङ्कीयप्रसारणं भवति तत् पुनरावृत्तिगोपुरं प्रति एंटीनास्वागतस्य दिशि आग्रहं करोति । तस्य मार्गे यत्किमपि बाधा भवति तस्य कारणेन प्राप्तस्य संकेतस्य गुणवत्तायाः हानिः भवति । एतेषु निम्नलिखितम् अन्तर्भवति ।

• दुर्गन्धयुक्तं मौसमम् . वर्षा, गरजः, हिमपातः, नीहारः पृष्ठभूमिं निर्माय गोपुरात् प्रसारितसंकेतस्य बाधां जनयति ।
• संकेतस्य दिशि भौतिकबाधाः (हस्तक्षेपः) ।
• द्वयोः वा अधिकयोः समीपस्थयोः पुनरावृत्तिगोपुरयोः संकेतस्य स्वागतम् .

डिजिटलचैनेल् न दर्शयन्ति, यतोहि DVB T2 संकेतः नास्ति – किं कर्तव्यम्: https://youtu.be/iZn_YUFZTtw

यदि एकस्मात् कारणात् वा अन्येन वा मार्गाः न सन्ति तर्हि किं कर्तव्यम्

सेवायाः सम्पर्कात् पूर्वं सुनिश्चितं कुर्वन्तु यत् भङ्गः स्वयमेव निवारयितुं न शक्यते। यदा स्वयमेव सामना कर्तुं सर्वे प्रयासाः असफलाः भवन्ति तदा विशेषज्ञैः सह सम्पर्कं कुर्वन्तु।

उपकरणानां, सेटिंग्स्, संयोजनानां च जाँचः

सरलतमदोषेषु एकः न अभवत् इति सुनिश्चितं कुर्वन्तु:

1. सेट्-टॉप्-बॉक्सः वा टीवी वा विद्युत्-आपूर्ति-मध्ये न समाविष्टः अस्ति . यदा प्रज्वलितं भवति तदा हरितवर्णीयः सूचकः प्रज्वलितः भवेत् । उपकरणानि प्लग् इन सन्ति वा इति पश्यन्तु।
2. एंटीनातः केबलस्य संयोजनं आउटपुट् प्लग् इत्यनेन सह भवति | केबलं इनपुट् इत्यनेन सह सम्बद्धम् अस्ति । अस्य हस्ताक्षरं लैटिन-अक्षरैः INPUT अथवा IN अस्ति ।
3. केषुचित् टीवी-माडल- मध्ये RCA-केबल-प्लग्-इत्यस्य वर्णाः सेट्-टॉप्-बॉक्स्-मध्ये जैक-वर्णात् भिन्नाः भवन्ति । पीतसंयोजकस्य स्थाने हरितसंयोजकस्य उपयोगः भवति, यः पीतवर्णीयेन कैनवासेन परितः भवति । पुरातन-टीवी-मध्ये रक्तवर्णीयः केबल-संयोजकः नास्ति, यस्य अर्थः अस्ति यत् एतत् मोनो-ध्वनिं वादयति । तस्य संयोजनम् आवश्यकं नास्ति, परन्तु शेषं सम्यक् संयोजितं भवितुमर्हति ।
4. यदि एंटीना UHF संकेतं न प्राप्नोति तर्हि परीक्षितुं तत् प्रतिस्थापयन्तु .
5. टीवी – मध्ये संकेतस्रोतं स्विच् कुर्वन्तु . टीवी रिमोट् कण्ट्रोल् इत्यत्र “SOURCE” इति बटनं नुदन्तु । केषुचित् मॉडल् मध्ये एतत् विडियो इनपुट् बटन् अस्ति – अन्तः बाणयुक्तं वृत्तं अथवा विकल्पेषु अन्यतमम्: “AV”, “AV / TV”, “INPUT” । भिन्न-भिन्न-निर्मातृणां भिन्न-भिन्न-टीवी-माडल-मध्ये बहुविध-वीडियो-स्रोताः भवितुम् अर्हन्ति । यावत् डिजिटल ट्यूनर मेनू सारणी न दृश्यते तावत् तान् एकैकं चिनोतु ।
6. PAL अथवा SECAM वर्णप्रणाली चालू कुर्वन्तु .
7. फर्मवेयर प्रसारणमानकस्य अनुपालनं करोति इति सुनिश्चितं कुर्वन्तु . सेट्-टॉप्-बॉक्स् मध्ये “Menu” इति बटनं कुर्वन्तु, ततः “Installation” अथवा “Settings” इति सेट्-टॉप्-बॉक्सस्य मॉडल् तस्य निर्माता च अवलम्ब्य । रूसदेशे ते DVB-T2 प्रारूपेण प्रसारयन्ति स्म । यदि मानकं भिन्नं भवति तर्हि तत् स्विच् कुर्वन्तु ।
8. उपकरणं PC इत्यनेन सह संयोजयित्वा प्रथमं उपकरणनिर्मातृणां जालपुटे नूतनं फर्मवेयरसंस्करणं डाउनलोड् कृत्वा पुनः फ़्लैश कुर्वन्तु। सेवाकेन्द्राणि कठिनतायाः सन्दर्भे एतां सेवां प्रयच्छन्ति ।
9. प्रसारणमानकस्य अनुरूपं उपकरणं क्रियताम् .

स्वागतस्य गुणवत्तायाः जाँचः, वायुप्रसारणचैनलस्य संकेतस्य उपस्थितिः च

न केवलं टीवी-मध्ये चित्रस्य गुणवत्ता, अपितु प्रारम्भिक-चैनल-सेटिंग् अपि प्रसारणस्य उपस्थितेः, तस्य स्वागतस्य च शर्तानाम् उपरि निर्भरं भवति समस्यायाः आविष्कारः अग्रे कार्यवाही कर्तुं निर्णायकः अस्ति। निम्नलिखितम् कुर्वन्तु : १.

1. प्राप्तस्य संकेतस्य बलं पश्यन्तु . सेट्-टॉप्-बॉक्सस्य दूरनियन्त्रणे “INFO” बटनं नुत्वा (सेट्-टॉप्-बॉक्सस्य मॉडल्-अनुसारं २-३ वारं), संकेत-सूचना-मेनूतः निर्गच्छन्तु टीवी-ब्राण्ड्-मध्ये भिन्न-भिन्न-निर्मातृभ्यः भिन्नं भवति, परन्तु अस्य सदैव स्तर-परिमाणं भवति । “Manual Search” चालयित्वा भवन्तः तदेव चित्रं द्रष्टुं शक्नुवन्ति ।
2. प्रसारणसञ्चालकानां प्रसारणविधेः विषये अन्तरक्रियाशीलप्रसारणसूचनायाः मानचित्रे पश्यन्तु . यदि प्रसारणं अस्थायीरूपेण स्थगितम् अस्ति तर्हि ट्यूनिङ्ग्, चैनल् अन्वेषणं च स्थिरसञ्चालनस्य समये स्थानान्तरयन्तु ।
3. पुनरावृत्तिगोपुरस्य दिशि एंटीना समायोजयन्तु | सम्यक् सेटिंग् इत्यस्य सूचकः संकेतबलस्य वर्धितः स्केलः अस्ति । यदि सेटिङ्ग् न साहाय्यं कृतवान् तर्हि भवद्भिः एंटीनायाः संस्थापनस्थानं परिवर्तयितुं वा प्रवर्धकेन सुसज्जितं कर्तुं वा आवश्यकम् ।
4. स्वक्षेत्रे गोपुरेभ्यः प्रसारणमापदण्डानुसारं चैनलानां कृते मैनुअल् अन्वेषणं कुर्वन्तु | अन्तरक्रियाशीलदूरदर्शनस्य मानचित्रे स्वप्रदेशस्य चयनं कृत्वा आँकडा: प्राप्तुं शक्यन्ते ।
5. एंटीनातः आगच्छन्तं केबलं दृग्गतरूपेण निरीक्षणं कुर्वन्तु यत् क्रीजः, क्षतिः अस्ति वा इति . ओममीटर् इत्यनेन इन्सुलेशन प्रतिरोधं मापयन्तु। केन्द्रचालकस्य वेणीयाश्च मध्ये मूल्यं अनन्तस्य समीपे भवति, केन्द्रचालकस्य उपरि वेणीयाः च उभयान्तेषु शून्यस्य समीपे भवति, यदि एतादृशं मापनं उपलब्धं भवति
6. एंटीनातः आगच्छन्तं केबलं नूतनं केबलं परिवर्तयन्तु . उपयुक्तस्य केबलस्य प्रतिरोधः ७५ ओम् भवति ।

डिजिटलदूरदर्शनचैनलेषु, संकेतः नास्ति, चित्रं च क्षीणं भवति – कारणानि तेषां निराकरणं च: https://youtu.be/4fRdee5g6xs

ऑटोट्यून

अङ्कीयदूरदर्शनचैनलाः स्वयमेव ट्यून् भवन्ति । भिन्न-भिन्न-उपकरणानाम् क्रिया-क्रमः मेनू-वस्तूनाम् नाम्ना किञ्चित् भिन्नः भवति, अथवा तेषां केवलं आङ्ग्ल-संस्करणं भवति । स्वचालितं अन्वेषणं आरभ्यतुं : १.

1. सेट्-टॉप्-बॉक्स् इत्यस्य रिमोट् कण्ट्रोल् इत्यत्र “Menu” अथवा “Menu” इति बटन् नुदन्तु ।
2. स्क्रीन् मध्ये यत् सूचीं दृश्यते तस्मिन् दूरनियन्त्रणे बाणैः सह “Search for channels” इति द्रव्यं चिनोतु, “OK” नुदतु ।
3. “OK” बटनस्य उपयोगेन “Auto channel search” इति कार्यं आरभत ।
4. यदा कार्यक्रमः चैनल-अन्वेषण-विधानात् निर्गत्य प्रसारणं आरभते तदा सेटअप-समाप्तिम् प्रतीक्ष्यताम् ।

रूसस्य क्षेत्रे २० चैनल् निःशुल्कं (मास्कोनगरे – ३०) उपलभ्यन्ते । प्रसारणं द्वयोः संचालकयोः कृते भवति । यदि भवतः समीपे सेटअपस्य परिणामेण अधिकानि चैनल्स् सन्ति तर्हि तस्य अर्थः अस्ति यत् समीपस्थस्य प्रदेशस्य पुनरावृत्तिकर्तृभ्यः संकेतः भवतः क्षेत्रे उपलभ्यते । प्रसारणकार्यक्रमसूचौ द्वितीयकानि सन्ति ।

यदि २० स्थाने सेट्-टॉप्-बॉक्स् १० चैनल्स् प्राप्नोत् तर्हि एकस्य संचालकस्य प्रसारणं अस्थायीरूपेण स्थगितम् । भवन्तः पश्चात् सेटअपं कर्तुं प्रवृत्ताः सन्ति।

अन्तर्निर्मित-ट्यूनर्-युक्तेषु टीवी-मध्ये ट्यूनिङ्ग् अपि तथैव भवति यदि उपकरणं DVB-T2 डिजिटल-दूरदर्शनं प्राप्तुं डिजाइनं कृतम् अस्ति । विन्यस्तं कर्तुं एतानि पदानि अनुसृत्य कार्यं कुर्वन्तु ।

1. “Menu” अथवा “Menu” इति बटनं नुदन्तु ।
2. रिमोट् मध्ये बाणानां उपयोगेन “Channels” इति चिनोतु, ततः “Auto Tuning” अथवा “Auto Search” इति चिनोतु ।
3. यत् विण्डो दृश्यते तस्मिन् स्रोतः चिन्वितुं “Cable” इति चिनोतु ।
4. अग्रिमे मेन्यू मध्ये “Digital” इति संकेतप्रकारं चिनोतु ।
5. ततः अन्वेषणप्रकारः “Full” भवति ।
6. केषुचित् मॉडल् मध्ये अन्वेषणदत्तांशं पूरयितुं आवश्यकम् अस्ति । ते रिमोट् कण्ट्रोल् इत्यस्य कीलानां उपयोगेन पूरिताः भवन्ति । स्थानान्तरण दर – 6875 केएस/सेकंड, मॉडुलेशन – 256 क्यूएएम।
7. “Start” अथवा “Search” सक्रियीकरणाय “OK” बटनं नुदन्तु ।
8. यावत् प्रसारणचैनेल्-मध्ये एकः आरभ्यते तावत् यावत् चैनल-अन्वेषणस्य समाप्तिः न भवति तावत् प्रतीक्ष्यताम् ।

हस्तचलित अन्वेषण

यदि स्वयम् अन्वेषणे चैनल्स् डुप्लिकेट् भवन्ति तर्हि अस्मिन् मोड् मध्ये अन्वेषणम् आवश्यकम् । भवतः क्षेत्रे रिले-स्थानकस्य कृते ट्यूनिङ्ग् केवलं तदा एव कर्तव्यं यदा प्रबलतमः स्थिरतमः च संकेतः प्राप्यते । स्वक्षेत्रे पुनरावृत्तिविषये सूचनायै, Digital TV Interactive Map इत्यस्य उपयोगं कुर्वन्तु , स्वक्षेत्रस्य सेवां अन्वेष्टुम्। निम्नलिखित पदे पदे सेटअप एकं विशिष्टं उदाहरणम् अस्ति:

1. ट्यूनरस्य दूरनियन्त्रणे (डिजिटल सेट्-टॉप् बॉक्स्) “Menu” अथवा “Menu” बटनं नुदन्तु ।
2. यत् मेन्यू उद्घाट्यते तस्मिन् “Search for channels” इति चिनोतु, “OK” इति बटनं नुदतु ।
3. तदनन्तरं “Manual search” सक्रियं कुर्वन्तु ।
4. नक्शेन प्राप्तं स्वप्रदेशस्य दत्तांशं प्रस्तावितां सूचीतः पूरयन्तु अथवा चयनं कुर्वन्तु ।
5. “Search” इति द्रव्यं प्रति गन्तुं बाणानां उपयोगं कुर्वन्तु, प्रक्रियां आरभत ।
6. समाप्तिम् प्रतीक्ष्यताम्।

अङ्कीयदूरदर्शनं सूचनाग्रहणस्य प्रसारणस्य च नूतना पीढी अस्ति । परिणामतः प्रतिबिम्बस्य ध्वनिस्य च उच्चगुणवत्तायाः कारणात् विकाराः, उपकरणविफलताः च दुर्लभाः सन्ति । प्रायः समस्या अल्पेषु विषयेषु एव भवति, जटिलप्रक्रियासु गहनतां विना सा उपरिष्टात् अन्वेष्टव्या ।