गृहरङ्गमण्डपस्य कृते उत्तमं ध्वनिशास्त्रम् – स्वहस्तेन प्रणालीं चयनं संयोजनं च

गृहचलच्चित्रेषु
मुख्यं उद्देश्यं चलचित्रं पश्यन् सङ्गीतं शृण्वन् च “उपस्थितिप्रभावः” निर्मातुं भवति । अन्येषु शब्देषु, सिनेमागृहस्य समीपे, उच्चगुणवत्तायुक्तानि चित्राणि ध्वनिं च पुनरुत्पादने। गृहनाट्यगृहस्य स्पीकरप्रणाली परिवेशध्वनिस्य उत्तरदायी भवति । अस्मिन् समीक्षणे वयं तस्य विश्लेषणं करिष्यामः।

गृहनाट्यस्य कृते ध्वनिविज्ञानम् : किम् अस्ति, किं किं भवति, किं च उपयुज्यते

अतः ध्वनिविज्ञानस्य अन्तर्गतं श्रव्यसूचनायाः संचरणस्य उत्तरदायी उपकरणशृङ्खलायां अन्तिमलिङ्कं अवगन्तुं प्रथा अस्ति । अस्मिन् स्तरे विद्युत्संकेतं विद्युत्गतिकीध्वनिस्पीकरस्य यांत्रिकस्पन्दनेषु परिणमयित्वा ध्वनिः पुनरुत्पादितः भवति । गृहनाट्यस्पीकरस्य मुख्यं कार्यं शक्तिशाली उच्चगुणवत्तायुक्तः 3D ध्वनिः अस्ति । एतत् तथ्यं व्याख्यायते यत् टीवी-मध्ये निर्मितः एकः अपि स्पीकरः दुर्भाग्येन तस्य मात्रां, परिवेशध्वनिं च न प्रदाति यस्य कृते गृहचित्रमशालाः क्रियन्ते स्पीकर-व्यवस्था अतीव सरलम् अस्ति । कस्यापि ध्वनिविज्ञानस्य शरीरं, २-४ लाउडस्पीकरः, विद्युत्-छिद्रकाः च भवन्ति । उत्तराणि उच्चैः स्पीकरयोः मध्ये श्रव्य-आवृत्तिः पृथक् कर्तुं कार्यं कुर्वन्ति । सक्रियस्पीकर्-इत्येतत् अन्तः निर्मितेन प्रवर्धकेन अपि सुसज्जितम् अस्ति ।

सर्वमौसमध्वनिविज्ञानम्

सर्वमौसमस्य वक्तारः बहिः उपयुज्यन्ते – मुक्तक्षेत्रेषु, गज़ेबो इत्यादिषु तेषु आर्द्रतायाः, तापमानस्य च चरमस्य विरुद्धं रक्षणस्य स्तरः वर्धितः भवति नियमतः ते वितानस्य अधः स्थापिताः भवन्ति ।

छादम्‌

छतौ स्थापिताः स्पीकरः अत्यन्तं अगोचराः इति मन्यन्ते । तेषां उपयोगः वाणिज्यिक-कार्यालय-परिसर-गृह-आदिषु भवति ।

भित्ति अवगाहितम्

भित्ति-अन्तर्गत-स्पीकराः (बॉक्स्ड् अपि च अनबॉक्स्ड् च) भवतः गृह-रङ्गमण्डपस्य कृते स्थानं अव्यवस्थितं विना सरौण्ड्-ध्वनिं निर्मातुं महान् उपायः अस्ति ।

गृहरङ्गमण्डपस्य कृते सक्रियवक्ताप्रणाल्याः

सक्रियध्वनिविज्ञानं पूर्वं कल्पयति यत् अन्तर्निर्मितप्रवर्धकस्य / प्रवर्धकानां उपस्थितिः भवति, ये / ये प्रारम्भे निर्मातृणां इष्टतमरूपेण चयनिताः विन्यस्ताः च भवन्ति सक्रियध्वनिशास्त्रेषु वयं वायरलेस् स्पीकरस्य सक्रियनिरीक्षकस्य च भेदं कुर्मः ।

तारयुक्ताः अतारयुक्ताः च स्पीकराः

एषः प्रकारः ध्वनिविज्ञानः वक्तृणां संयोगेन निर्धारितः भवति ।

सक्रिय निरीक्षकाः

सक्रियः अथवा स्टूडियो मॉनिटरः प्रायः वूफर्, ट्वीटर च ​​सह द्विपक्षीयः भवति । तेषां मुख्यं कार्यं वर्णरहितं विकृतिं वा विना शब्दस्य प्रसारणं भवति ।

शृङ्गस्तम्भाः

शृङ्गवक्तारः अपि विशिष्टाः भवन्ति, यत्र शब्दः वक्तातः प्रत्यक्षतया न आगच्छति, अपितु समीपे स्थापितेन शृङ्गद्वारा आगच्छति । एतादृशानां वक्तृणां ध्वनिविकिरणस्य उच्चसंवेदनशीलता, प्रत्यक्षता च भवति ।

विद्युत्स्थैतिकवक्तारः

एषः प्रकारः स्पीकरः अन्येभ्यः भिन्नः अस्ति यत् स्पीकरस्य स्थाने अत्र २ चालकानां मध्ये प्रसारितं कृशं पटलं प्रयुज्यते, यस्मिन् ध्वनि-आवृत्ति-विद्युत्-संकेतः प्रयुक्तः भवति चालकानां जालपुटात् वोल्टेजः प्रदत्तः भवति । नित्यविद्युत्चुम्बकीयक्षेत्रस्य क्रमिकक्षेत्रस्य च एतेन परस्परक्रियायाः सह चलचित्रं स्पन्दते । एषा परिकल्पना सटीकं ध्वनिदिशित्वं ददाति, यत् लाभः हानिः च इति गणयितुं शक्यते ।

समतलस्तम्भाः

स्पीकरस्य स्थाने चलचित्रस्य अपि उपयोगः भवति । परन्तु पूर्वप्रकारस्य विपरीतम् समतलध्वनिविज्ञाने नित्यचुम्बकीयक्षेत्रे चलचित्रस्पन्दनानि निर्मीयन्ते । एवं पूर्वोक्तसदृशं शब्दं सृजन् ।

सबवूफर

सबवूफर इत्यनेन वयं तादृशाः स्पीकाः अभिप्रेताः ये न्यूनतमावृत्तीनां ध्वनिं पुनः प्रदर्शयन्ति, प्रायः २० हर्ट्जतः ।

सक्रिय उप

सक्रियवूफर्-इत्येतत् अन्तः निर्मितेन प्रवर्धकेन, सक्रिय-क्रॉसओवर-इत्यनेन च सुसज्जितम् अस्ति ।

निष्क्रिय सबवूफर

निष्क्रिय-उपवूफर्-इत्येतत् शक्ति-प्रवर्धकं न भवति । तथा समानान्तरेण बाह्यप्रवर्धकेन सह सम्बद्धम्।

तकनीकी विनिर्देश

स्पीकर-ध्वनिगुणवत्तां निर्धारयति इति एकः मापदण्डः यन्त्रस्य तान्त्रिकदत्तांशः अस्ति :

1. प्रथमः पैरामीटर् स्पीकर पावरः अस्ति . १०० वाट् वा अधिकशक्तियुक्तैः स्पीकरैः उत्तमः ध्वनिः प्रदत्तः भविष्यति । तथा च यन्त्राणां शक्तिः यथा अधिका भवति तथा तस्य क्षमता अधिका भवति।
2. Maximum sound pressure , अन्येषु शब्देषु, अधिकतमं अनुमतशक्तिः।
3. आवृत्तिपरिधिः . प्रायः २० तः १२० हर्ट्जपर्यन्तं आवृत्तिषु उपवूफरः उत्तरदायी भवति ।
4. प्रौद्योगिक्या सुसज्जितः . एषः पैरामीटर् ध्वनिस्य मात्रायाः उत्तरदायी भवति ।
5. स्पीकरव्यासः तथा मन्त्रिमण्डलस्य डिजाइनः . एते मापदण्डाः अपि बहुधा ध्वनिगुणवत्तां बहुधा निर्धारयन्ति ।

व्यावसायिक ध्वनिशास्त्र

गृहे व्यावसायिकध्वनिशास्त्रे च महत्त्वपूर्णाः भेदाः अवश्यमेव सन्ति । सर्वे व्यावसायिकवक्तारः सक्रियपरिपथानाम् उपयोगं कुर्वन्ति, येन तेषां निष्क्रियवक्तृणां अपेक्षया गम्भीरः लाभः भवति:

1. व्यावसायिकध्वनिविज्ञाने प्रत्येकस्य स्पीकरस्य कृते अनेकाः शक्तिप्रवर्धकाः सन्ति अर्थात् बहुप्रवर्धकसंयोजनस्य उपयोगः भवति, यत् गृहप्रयोगे अत्यन्तं दुर्लभम् अस्ति
2. “शक्तयः” अनुकूलिताः भवन्ति, संकीर्णावृत्तिपट्टिकायां च कार्यं कुर्वन्ति । एतेन सर्वेण सम्भाव्यविकृतिः न्यूनीकरोति, सामान्यतया ध्वनिः सुधरति, यन्त्राणां व्ययः न्यूनीकरोति च ।
3. निष्क्रिय उच्च-धारा-छिद्रकाणां अभावेन अपि अन्तर-मॉड्युलेशन-विकृतिः समाप्तः भवति ।
4. क्रॉसओवर-छिद्रकस्य अभावात् प्रवर्धकस्य भारः अपि अनुकूलितः भवति ।
5. दोलनव्याप्तेः मन्दीकरणं सुधरति ।

अन्येषु शब्देषु, व्यावसायिकध्वनिविज्ञानं विना किमपि विकृतिं मौलिकध्वनिं प्रदातुं भवति

टीका! दुर्भाग्येन सर्वे स्टूडियो ध्वनिविज्ञानाः अपेक्षितं व्यावसायिकं ध्वनिं दातुं न शक्नुवन्ति । अतः येषां ब्राण्ड्-समूहानां कालेन पूर्वमेव परीक्षणं कृतम् अस्ति, तेषां स्पीकर-क्रयणं शस्यते, यथा, Genlec.

व्यावसायिक-लाउडस्पीकर-समूहस्य मूल्यं २००० डॉलरतः १२,००० डॉलरपर्यन्तं भवति ।

गृह ध्वनिशास्त्र

उपभोक्तृव्यावसायिकध्वनिविज्ञानयोः मुख्यः अन्तरः तेषां निगमशैल्याः स्थानान्तरणम् अस्ति, न तु विकृतिं विना शुद्धमूलध्वनिः । अतः, उदाहरणार्थं, “हरमन” ब्राण्ड् कठोरध्वनिं श्रोष्यति, “म्यूजिकल फिडेलिटी” – “सुवर्णस्य अर्थः”, जापानी ब्राण्ड् च – दलदले बास् इति।

वायरलेस होम थिएटर स्पीकर

To connect a classic home theatre , लघुकक्षे अपि उपयुज्यते, भवतः स्पीकरकेबलस्य 20-30 मीटर् तः न्यूनं न आवश्यकं भविष्यति। अतः डीसी इत्यस्य एकः मुख्यः कष्टः ताराः सन्ति । अस्मिन् विषये डीसी-निर्मातारः स्वकीयानि वायरलेस्-यन्त्राणां रेखाः निर्मातुम् आरब्धवन्तः । ते ब्लूटूथ् अथवा वाई-फाई इत्यनेन सह सम्बद्धाः भवन्ति ।

DC स्पीकरस्य वायरलेस् संयोजनं द्वौ प्रकारौ स्तः:

• केवलं पृष्ठस्पीकरस्य वायरलेस् संयोजनं (Surround);
• प्रणाल्याः सर्वेषां वक्तृणां वायरलेस् संयोजनम्।

परन्तु मनोरञ्जनकेन्द्रस्य बहुचैनल-अतारसंयोजनस्य कार्यान्वयनम् सुलभं प्रक्रिया नास्ति । इदं सम्बद्धम् अस्ति :

• अनेकाः भिन्नाः बहुचैनलस्वरूपाः येषु शक्तिशाली प्रोसेसरस्य डिकोडरस्य च आवश्यकता भवति;
• विविधाः अन्तरफलकाः येषां AU मध्ये एकीकरणं कठिनं भवति;
• सर्वेषां स्तम्भानां संचालनस्य पूर्णसमन्वयनस्य आवश्यकता।

वायरलेस होम थिएटर स्पीकर: https://youtu.be/EWskwuYHgbs

सिस्टम् ध्वनिशास्त्रम् ५.१ अथवा अद्यापि ७.१ – यत् श्रेष्ठम्

यदि वयं गृहरङ्गमण्डपस्य विषये वदामः तर्हि अवश्यमेव प्रश्नः उद्भवति यत् ध्वनिशास्त्रस्य कः प्रारूपः श्रेष्ठः इति। क्लासिकसंस्करणं ५.१ प्रणाली अस्ति, यत्र “५” इति संख्या वक्तृणां संख्यां, “१” – उपवूफरानाम् संख्यां सूचयति । क्रमेण वक्तारः १ केन्द्रीयवक्तृरूपेण, २ अग्रे वक्तारः (दर्शकानां / श्रोतृणां कर्णस्तरस्य दक्षिणवामपार्श्वयोः स्थापिताः) २ पृष्ठीयवक्तारः (पृष्ठतः पृष्ठतः वा शिरः उपरि वा स्थापिताः) इति रूपेण प्रस्तुताः भवन्ति

चयनस्य मापदण्डाः

गृहरङ्गमण्डपस्य कृते ध्वनिविज्ञानस्य चयनं कुर्वन् कक्षस्य मापदण्डान्, यन्त्रेण कर्तव्यानि कार्याणि च विचारयितुं महत्त्वपूर्णम् अस्ति । अवश्यं वयं ध्वनिविज्ञानस्थापनस्य प्राथमिकताप्रकारस्य विषये न विस्मरामः तथा च यन्त्राणां तान्त्रिकदत्तांशस्य उपेक्षां न कुर्मः । गृहरङ्गमण्डपस्य ध्वनिशास्त्रस्य चयनम् – ये ब्राण्ड् आधुनिकं उच्चगुणवत्तायुक्तं च स्पीकरं सबवूफरं च उत्पादयन्ति: https://youtu.be/MPRZgPQsLKk

५.१, ७.१ स्पीकर-प्रणालीं संयोजयितुं – गृह-रङ्गमण्डप-स्पीकर-व्यवस्था कथं भवति

गृहरङ्गमञ्चस्य वक्तारं संयोजयति

गृहरङ्गमण्डपव्यवस्थां स्थापयन् प्रथमं सर्वाणि वक्तारः सम्यक् स्थापयितव्याः, सर्वाणि अनुशंसाः अवलोक्य । तदनन्तरं वयं स्पीकर्स् रिसीवर इत्यनेन सह संयोजयामः । एतत् कर्तुं थ्रेडेड् तथा पुश कनेक्टर् इत्यनेन सह यत् केबलं आगच्छति तस्य उपयोगं कुर्वन्तु । तथा च वयं तदनुरूपचिह्नेषु (CENTER – केन्द्रस्पीकरस्य कृते, FRONT – अग्रे, SURROUND – पृष्ठस्य कृते तथा च SUBWOOFER – उपवूफरस्य कृते) केन्द्रीकृत्य श्रव्यनिवेशैः सह सम्बद्धाः भवेम हाई-फाई गुणवत्तायाः स्पीकर-प्रणाल्या सह गृह-रङ्गमण्डप-प्रणालीं कथं स्थापयितव्यम् – 5.1-प्रणाल्याः कृते सम्यक् स्पीकर-स्थापनम्: https://youtu.be/YPsUVh8WvGw

सङ्गणकेन सह ध्वनिविज्ञानस्य संयोजनम्

स्पीकर-सङ्गणकेन सह अपि संयोजयितुं शक्नुवन्ति । यदि वयं निष्क्रियस्पीकरस्य विषये वदामः तर्हि वयं Mini Jack केबलस्य उपयोगेन अथवा एडाप्टरस्य उपयोगेन 2 RCA तारस्य उपयोगेन उपकरणानि संयोजयामः (स्पीकरस्य तकनीकीदत्तांशं पश्यन्तु) PC इत्यत्र श्रव्यनिवेशः हरितवर्णेन चिह्नितः भवति । सक्रियध्वनिविज्ञानस्य सङ्गणकेन सह संयोजनमपि सम्भवति । आधुनिक-पीसी-मध्ये अन्तः निर्मिताः ध्वनिकार्ड्-इत्यनेन ७-चैनल-प्रणाली अपि उपयोक्तुं शक्यते । मुख्यं वस्तु वर्णनिर्देशान् ज्ञातुं भवति। अतः, नारङ्गवर्णीयः श्रव्यनिवेशः केन्द्रस्पीकरस्य सबवूफरस्य च कृते अस्ति, हरितः अग्रे स्पीकरस्य कृते, कृष्णवर्णीयः पृष्ठस्पीकरस्य कृते, धूसरवर्णीयः पार्श्वस्य कृते, नीलवर्णीयः एकस्य रेखीयसंयोजनाय अस्ति विद्युत् गिटारः, वादकः इत्यादयः, गुलाबी च माइक्रोफोनस्य संयोजनाय भवति । औसतलाभः – 21,900 रूबल। प्रारूपः २.०, बहिः दृश्यम् । आयाम – 65.1 सेमी * 35.1 सेमी * 32.3 सेमी।भार – 11.6 किलोग्राम। लाउडस्पीकर-आवासः धातु-प्लास्टिक-इत्यनेन निर्मितः, स्प्लेश-तः सुरक्षितः, सुखदः पृष्ठप्रकाशः (षट् मोड्) अस्ति । श्रव्यप्रणाल्याः कुलशक्तिः ५०० वाट् अस्ति । ब्लूटूथ् मार्गेण संयोजयति, लघु-Lack अथवा USB केबलस्य उपयोगेन, माइक्रोफोन जैक् अस्ति । जालतः कार्यं करोति । श्रव्यप्रणाली अन्तः निर्मितेन वूफरेन सुसज्जिता अस्ति, तत्र बास् बूस्टर मोड् (Bass Booster) अस्ति । ये विनोदं रोचन्ते तेषां कृते कम्पनी कराओके मोड् अपि अस्ति ।

ध्वनिकी JBL बार 5.0 JBLBAR50MBBLKEP

अस्य औसतव्ययः २८,००० रूबलः अस्ति । प्रायः कार्यालयस्य वा वाणिज्यिकपरिसरस्य वा कृते क्रियन्ते । iOS तथा Android ऑपरेटिंग् सिस्टम् इत्यनेन सह सङ्गतम्। शरीरं उच्चगुणवत्तायुक्तेन प्लास्टिकेन निर्मितम् अस्ति । अस्य परिमाणं ६० से.मी.* ७०.९ से.मी.* १०० से.मी., ध्वनिशास्त्रस्य भारः २.८ किलोग्रामः अस्ति । कुलशक्तिः – २५० वाट् । भवन्तः Wi-Fi, Bluetooth, Airplay, Chromecast इत्येतयोः माध्यमेन प्लेबैक् कृते सञ्चिकाः स्थानान्तरयितुं शक्नुवन्ति । ध्वनिशास्त्रस्य एकं वैशिष्ट्यं पृथक् सबवूफरं विना शक्तिशालिनः बास्-इत्यस्य पुनरुत्पादनम् अस्ति । यद्यपि एतत् प्रतिरूपं ५.१ प्रारूपेण अपि प्राप्यते ।

सोनी एक्सबी७२ (GTK-XB72) २.

अस्य औसतव्ययः २६,००० रूबलः अस्ति । इदं 34 सेमी * 65 सेमी * 37 से.मी., भारः – 12 किलोग्रामस्य आयामयुक्तं शक्तिशाली मोनोब्लॉक् स्पीकरप्रणाली अस्ति । वायरलेस् संयोजनम् – ब्लूटूथ् अथवा एनएफसी मार्गेण। iOS तथा Android OS इत्यनेन सह सङ्गतम्। लम्बवत् क्षैतिजरूपेण च उपयोक्तुं शक्यते । Extra BASS प्रौद्योगिक्या सुसज्जितम्, यत् उच्चगुणवत्तायुक्तं गहनं बास् प्रदाति। पृष्ठप्रकाशः भवतः स्मार्टफोनतः सुविधाजनकेन Fiestable एप् मार्गेण नियन्त्रितः भवति ।