टीवी कार्यं कुर्वन् क्रैकिंग् : तस्य कारणं किं किं कर्तव्यम् इति

वयं अवगच्छामः यत् टीवी-इत्यस्य कार्यकाले, तस्य चालू-निष्क्रियीकरणानन्तरं, किमर्थं च दरारः भवति, दत्ता परिस्थितौ (LCD, प्लाज्मा, किनेस्कोप्) किं कर्तव्यम् इति च । टीवी-सञ्चालनकाले यत्किमपि अतिरिक्तं कोलाहलं भवति चेत् उपयोक्तुः सर्वदा भ्रमः भवति । परन्तु एतेन सर्वदा कस्यापि दोषस्य, भङ्गस्य, उपस्थितिः न सूचिता । यथा, यदि LG अथवा Sony इत्यनेन निर्मितं टीवी चालू कृत्वा (प्रथम ५ तः १० सेकेण्ड् यावत्) क्रैक भवति तर्हि एतत् पूर्णतया आदर्शं मन्यते । तदनुरूपं ज्ञापनपत्रं आधिकारिकतकनीकीनिर्देशेषु अपि उपलभ्यते । परन्तु यदि पूर्वं दरारः सर्वथा अनुपस्थितः आसीत्, कालान्तरे च तस्य तीव्रता अपि आरब्धा, तर्हि उच्चसंभावनायाः सह एतत् सम्यक् तान्त्रिकविच्छेदः एव

कोड् विषये यत् ज्ञातव्यं तत्, टीवी चालू भवति चेत् क्लिक् भवति

सशर्तरूपेण एतादृशानां परिस्थितीनां ३ मुख्यवर्गाणां भेदः सम्भवति यस्मिन् टीवी-सञ्चालनस्य समये क्रैकः भवति, क्लिक् च भवति:

1. कारखाना विवाहः . अधिकांशतया, स्पीकर-प्रणाल्याः अशुद्ध-स्थापनेन (ध्वनिनिर्गमस्य समये अत्यधिकं स्पन्दनं कुर्वन्तः स्पीकराः) अथवा विद्युत्-आपूर्ति-तत्त्वानां (विशेषतः, चोक्स्) अशुद्ध-सञ्चालनेन सह सम्बद्धः भवति
2. संचालनस्य नियमानाम् उल्लङ्घनम् . तेषां सर्वेषां वर्णनं उपयोक्तृपुस्तिकायां विस्तरेण कृतम् अस्ति, यत् टीवी-सहितं अवश्यमेव प्रदत्तम् अस्ति । सर्वाधिकसामान्यकारणानि : टीवी-पार्श्वे रूटरः, माइक्रोवेव-ओवनः, मोबाईल-फोनः, रेडियो-हस्तक्षेपस्य अन्ये स्रोताः च सन्ति । यदा टीवी उच्चधारा-उपभोगेन (७०० तः ८०० Wh मध्ये) अन्यैः विद्युत्-यन्त्रैः सह सम्बद्धेन आउटलेट्-सङ्गणकेन सह सम्बद्धः भवति तदा अपि क्रैकलिंग् भवितुं शक्नोति
3. तकनीकी भङ्ग . विशेषतः क्रयणदिनात् पूर्वमेव ५ – ७ वर्षाणाम् अधिकं पुरातनं टीवी-मध्ये एतत् सत्यम्, यदा ते सक्रियरूपेण उपयुज्यन्ते (अर्थात् ते प्रतिदिनं चालू भवन्ति)

कारखानादोषाः, नियमतः, टीवी-क्रयणदिनात् प्रथमेषु ३ तः १० दिवसेषु दृश्यन्ते । एतेषु च सन्दर्भेषु उपकरणानां आदानप्रदानस्य समस्याः न भवन्ति। परन्तु भवद्भिः अपि पश्यितव्यं यत् उपयोक्ता पुस्तिकायां निर्दिष्टानां संचालननियमानाम् उल्लङ्घनं करोति वा इति । प्रायः एतत् भवति : १.

• टीवी एकेन सॉकेट् इत्यनेन सह सम्बद्धः भवति, यस्मात् अन्ये २ – ३ उपकरणाः शक्तिं प्राप्नुवन्ति;
• टीवी भित्तिस्य वा रेडिएटरस्य वा अतिसमीपे भवति (अतितापनं जनयति)।

विशिष्टाः परिस्थितयः यस्मिन् टीवी “दरारः” भवितुम् अर्हति ।

कार्यकाले टीवी इत्यस्य दरारस्य अनेकानि कारणानि सन्ति । यदा भवान् तत् चालू करोति तदा अपि च यदा टीवी पूर्वमेव कार्यं करोति अथवा पूर्णतया निष्क्रियः अस्ति (अर्थात् “स्टैण्डबाई मोड्” इत्यत्र स्विच् भवति तदा अपि बाह्यध्वनिः भवितुम् अर्हति):

1. टीवी  -प्रवर्तनसमये अधिकतया क्रैकिंग् सामान्यं भवति, तत् किमपि विफलतां वा दोषं वा न सूचयति । मुख्यतया विद्युत्-आपूर्तिः वर्धित-धारा-उपभोग-विधाने स्थानान्तरणस्य कारणेन भवति । किं एतेन टीवी शीघ्रमेव विफलः भवितुम् अर्हति इति सूचयितुं शक्यते? नहि।
2. संचालनस्य समये शान्तं क्रैकिंग् . ट्रांसफार्मरस्य कार्ये विकारं वा विक्षेपकप्रणाल्याः मोडानां दुर्बलं फिट् वा सूचयति ।
3. टीवी निष्क्रियः भवति तदा शान्तं क्रैकिंग् , नियमतः, रेडियो हस्तक्षेपस्रोतानां निकटतां सूचयति । एते माइक्रोवेव ओवनः अथवा रूटर (रूटर) वा भवन्ति । तथा च यस्मिन् विद्युत्जाले टीवी सम्बद्धः अस्ति तस्मिन् अस्थिर-वोल्टेजम् अपि सूचयितुं शक्नोति । विशेषतः एकं सामान्यकारणं २३५ – २४० वोल्ट् इत्यस्मात् अधिकं वोल्टेजस्य अल्पकालीनवृद्धिः अथवा ५० हर्ट्ज इत्यस्य आवृत्तिविसंगतिः अस्ति ।

टीवी-इत्येतत् तान्त्रिकदृष्ट्या जटिलयन्त्राणि इति अपि उल्लेखनीयम् । तेषु च अधिकांशः घटकः प्लास्टिकधातुयोः निर्मितः भवति । संचालनकाले टीवी किञ्चित् तापयति । भौतिकशास्त्रस्य च विद्यालयपाठ्यक्रमात् ज्ञायते यत् अस्मिन् सन्दर्भे शरीराणां विस्तारः भवति। तदनुसारं एतत् कोडस्य स्रोतः अपि भवितुम् अर्हति । किन्तु सः स्थायित्वं न भवति।

किनेस्कोप् इत्यनेन टीवी-दरारः

यद्यपि एतादृशाः टीवी-इत्येतत् अधिकांशनिर्मातृभिः न निर्मीयन्ते तथापि अद्यापि अनेकेषु परिवारेषु तेषां सक्रियरूपेण उपयोगः भवति । तेषां च कृते चालू वा निष्क्रियस्य वा क्रैकिंग् अपि सामान्यघटना अस्ति, या “किनेस्कोपस्य निर्वहनम्” (अर्थात् स्थिरप्रभारस्य निराकरणं कृत्वा तन्त्रं प्रवर्तते) सूचयति यदि कार्यकाले चित्रं सामान्यं भवति, तर्हि कोऽपि चित्रात्मकः आर्टिफैक्ट् न दृश्यते, तर्हि सम्भाव्यविच्छेदस्य चिन्ता न कर्तव्या । तथा च यदि टीवी सेट्-टॉप्-बॉक्सः क्रकच करोति तर्हि एतदपि सशर्तरूपेण आदर्शः इति मन्यते। परन्तु केवलं तदा एव यदा क्रैकलिंग् तत् चालू वा निष्क्रियं कृत्वा १० – १५ सेकेण्ड् अधिकं न तिष्ठति। अन्ये सर्वेऽपि परिस्थितयः असामान्याः इति गणयितुं शक्यन्ते अर्थात् दूरस्थस्य ध्यानस्य आवश्यकता भवति । यदि क्रकचः पर्दायां विविधैः “कलाकृतीभिः” सह भवति तर्हि बिम्बे कोलाहलस्य निर्माणं,

अस्मिन् राज्ये टीवी-सञ्चालनं खतरनाकम् अस्ति! तस्य पूर्णतया ऊर्जा-विहीनता भवितुमर्हति, ततः सेवाकेन्द्रेण सह सम्पर्कं कुर्वन्तु ।

यदा क्रैकलिंग् दोषं सूचयति

यदि दरारः स्तब्ध-बन्दूकस्य शब्दस्य सदृशः भवति तर्हि एतेन मुद्रित-सर्किट-बोर्डस्य अथवा विद्युत्-आपूर्ति-तत्त्वानां मध्ये विद्युत्-विच्छेदः सूचितः भवति एतेन च पूर्वमेव गम्भीरस्य तान्त्रिकदोषस्य उपस्थितिः सूचिता। टीवी इत्यस्य विद्युत् पूर्णतया निष्क्रियं कृत्वा सेवाकेन्द्रविशेषज्ञैः सहायार्थं सम्पर्कं कर्तुं अनुशंसितम्।

महत्वपूर्णः! परन्तु टीवीं स्वयमेव विच्छेदयितुं प्रयत्नः मूल्यवान् नास्ति। तस्मिन् एव विद्युत्प्रदाये उच्चक्षमतायुक्ताः संधारित्राः सन्ति । तेषां स्रावः स्वास्थ्यस्य अपूरणीयं हानिम् आनेतुं वा मृत्युं अपि जनयितुं सर्वथा पर्याप्तः अस्ति! तथा च विच्छेदनकाले केबल्, सम्पर्कपैड् इत्येतयोः सहजतया क्षतिं कर्तुं शक्नुवन्ति: तदनन्तरं मरम्मतं बहुगुणं अधिकं व्ययः भविष्यति।

टीवी-मध्ये किमर्थं दरारः अस्ति तथा च यदा मरम्मतस्य आवश्यकता भवति तदा किं कर्तव्यम्: https://youtu.be/Uov56YpizWg

रात्रौ टीवी किमर्थं क्रकच भवति ?

एतेन आउटलेट्-सङ्गतस्य प्लगस्य दुर्बल-सम्पर्कः, अथवा विद्युत्-केबलस्य इन्सुलेशनस्य क्षतिः भवति, यत् अल्पकालीन-धारा-निर्वाहं जनयति एतत् च न केवलं रात्रौ भवति, केवलं दिवसस्य अस्मिन् समये एव ते प्रायः उपकरणकार्य्ये अतिरिक्तध्वनिनां उपस्थितेः विषये ध्यानं ददति

टीवी क्रकच करोति, न च चालू भविष्यति

कदाचित् एतेन अल्पावृत्तिः उच्चावृत्तिः वा गुञ्जनः अपि भवति । विद्युत् आपूर्तिः अथवा रेखास्कैनतत्त्वस्य संचालने दोषं सूचयति । यदि गुञ्जनं प्रतिबिम्बेन वा ध्वनिकलाकृतैः सह भवति तर्हि एतेन सूचयति यत् निवेशवोल्टेज-छनन-तन्त्रं नास्ति । सर्ज प्रोटेक्टर् अथवा वोल्टेज स्टेबलाइजर् स्थापयित्वा समाप्तम्।

वक्तारः क्रकच कुर्वन्ति

यदि ध्वनिमात्रायाः वर्धने टीवी-मध्ये स्पीकराः क्रकच कुर्वन्ति तर्हि तेषां झिल्ली क्षतिग्रस्ता इति अर्थः । एतत् ५ वर्षाणाम् अधिकपुराणानां टीवी-सहितं भवति अथवा यदि उपयोक्ता प्रायः ध्वनिस्तरं अधिकतमं स्थापयति । एतत् भवन्तः समीकरणस्य सेटिङ्ग्स् परिवर्त्य (बेस् बैलेन्सं न्यूनीकृत्य) अथवा ध्वनिविज्ञानं पूर्णतया प्रतिस्थापयित्वा वा समाधातुं शक्नुवन्ति । एकं कार्यपरिहारं RCA पोर्ट् (3.5mm) मार्गेण अथवा Bluetooth (केवलं Smart TV) मार्गेण बाह्यस्पीकरं संयोजयितुं भवितुम् अर्हति ।

टीवी-सञ्चालनकाले अतिरिक्तध्वनिभिः किं कर्तव्यम्

यदि टीवी क्रैक भवति तर्हि अनुशंसितक्रियाः : १.

1. यस्मिन् आउटलेट् मध्ये टीवी संयोजितः अस्ति तस्य वोल्टेजः आवृत्तिः च सम्यक् अस्ति इति सुनिश्चितं कुर्वन्तु। आधुनिकप्रौद्योगिक्यां सार्वत्रिकविद्युत्प्रदायः स्थापितः भवति । ते भवन्तं ११० तः २२० वोल्ट् पर्यन्तं टीवी-वोल्टेजं शक्तिं दातुं शक्नुवन्ति । आवृत्तिः सर्वदा ५० हर्ट्ज भवितुमर्हति ।
2. आउटलेट् पूर्णतया कार्यं कुर्वन् अस्ति इति सुनिश्चितं कुर्वन्तु। दरारः प्लगस्य तथा “अवरोहणपत्राणां” मध्ये दुर्बलसंपर्कं सूचयितुं शक्नोति ये आउटलेट् अन्तः सन्ति ।
3. विद्युत्केबलस्य इन्सुलेशनक्षतिः नास्ति इति सुनिश्चितं कुर्वन्तु। मोचबिन्दवेषु अगोचरसूक्ष्मदरारः अपि भवितुम् अर्हति ।
4. टीवी-मध्ये क्रैकलिंग् भवति इति सुनिश्चितं कुर्वन्तु। विभिन्नैः टीवी-सेट्-टॉप्-बॉक्सैः (DVB2-ग्राहकः, DVD-प्लेयरः, उपग्रह-ग्राहकः, बाह्य-स्पीकर-प्रणाली इत्यादिभिः) अपि बाह्यध्वनिः उत्सर्जयितुं शक्यते ।
5. यथासम्भवं (कमपि ३ मीटर्) यन्त्राणि निष्कासयन्तु ये रेडियो-हस्तक्षेपस्य सम्भाव्यस्रोताः भवितुम् अर्हन्ति । विशेषतः रूटर, माइक्रोवेव ओवन, जीएसएम रिपीटर, वाईफाई सिग्नल एम्पलीफायर्, मोबाईल् तथा ताररहित फ़ोन्, वायरलेस् गेमपैड्, कीबोर्ड्, कम्प्यूटर् माउस्, अन्ये च ब्लूटूथ् उपकरणानि ते सर्वे टीवी-स्पीकर-मध्ये क्रैकिंग्-करणं कर्तुं शक्नुवन्ति, विशेषतः प्राचीन-माडल-मध्ये (यत्र रेडियो-हस्तक्षेपात् उच्चगुणवत्तायुक्तः ध्वनि-पृथक्करणं नास्ति)

यदि उपर्युक्ताः सर्वे युक्तयः अनुशंसाः च इष्टं परिणामं न आनयन्ति स्म तर्हि निर्मातुः अधिकृतसेवाकेन्द्रात् साहाय्यं प्राप्तुं अनुशंसितम् नियमतः तस्य सम्पर्कविवरणं उपयोक्तृपुस्तिकायां सूचितं भवति ।

कुलतः टीवी-सञ्चालनकाले क्रैकिंग्-करणेन सर्वदा तस्य दोषः इति न सूच्यते अथवा निदानार्थं सेवाकेन्द्रं प्रति नेतव्यम् इति यदि एतत् केवलं तदा एव भवति यदा भवन्तः तत् चालू-निष्क्रान्तं कुर्वन्ति तर्हि ९९% प्रकरणेषु एतत् सामान्यम् अस्ति । यदा क्रैकिंग् नित्यं वा पर्दायां बाधासहितं वा भवति तदा एतेन तान्त्रिकदोषस्य उपस्थितिः सूचिता ।