टीवी-संकल्पः – किम्, के प्रकाराः सन्ति, कथं चयनं कर्तव्यम् इति।
- किम्, किमर्थं टीवी-पर्दे समीचीनं रिजोल्यूशनं चयनं महत्त्वपूर्णम्
- के प्रकाराः टीवी-संकल्पाः लोकप्रियाः सन्ति, लोकप्रियाः च सन्ति
- संकल्प 640×480
- एचडी रेडी
- पूर्ण एचडी
- अल्ट्रा एचडी
- 8K संकल्प
- भवतः आवश्यकतानुसारं टीवी-संकल्पं कथं चिनोति
- भिन्न-भिन्न-संकल्पयुक्ताः भिन्नाः टीवी – २०२२ तमस्य वर्षस्य उदाहरणानि
- सैमसंग UE32N5000AU
- हिताची 32HE1000R
- प्रश्न उत्तराणि च
किम्, किमर्थं टीवी-पर्दे समीचीनं रिजोल्यूशनं चयनं महत्त्वपूर्णम्
टीवी क्रीणन्ते सति ते प्रायः अधिकतमगुणवत्तां दातुं शक्नुवन्ति इति टीवीं चिन्वितुं प्रयतन्ते । परन्तु उपलब्धविकल्पानां अध्ययनं कुर्वन् उपयोक्ता विविधानां तान्त्रिकमापदण्डानां उपस्थितेः सम्मुखीभवति, येषां ज्ञातुं सर्वदा सुलभं न भवति उच्चगुणवत्तायुक्तं दूरदर्शनसाधनं चयनं कुर्वन् स्क्रीन-संकल्पः महत्त्वपूर्णेषु अन्यतमः अस्ति । प्रदर्शनस्य गुणवत्तां सुनिश्चित्य तस्य भूमिकां अधिकतया अवगन्तुं भवद्भिः पटलस्य कार्यं येषु सिद्धान्तेषु आधारितम् अस्ति तत् अवगन्तुं आवश्यकम् । ज्ञायते यत् यथा यथा अधिकं रिजोल्यूशनं भवति तथा तथा स्क्रीन् अधिकानि पिक्सेल्स् उपयुज्यते ।
पिक्सेल् तत्त्वानि सन्ति, येषु प्रत्येकं कस्यचित् बिन्दुस्य उच्चतमगुणवत्तायुक्तं प्रदर्शनं प्रदाति, मिलित्वा विडियोप्रदर्शनार्थं परिवर्तनशीलं चित्रं निर्माति ।
पिक्सेल् पङ्क्तौ स्तम्भेषु च व्यवस्थिताः सन्ति । अनुमतिं निर्दिशन्ते सति उभयोः संख्या उल्लिखिता भवति । एतादृशानां तत्त्वानां बहूनां उपस्थित्या चित्रं अधिकविस्तृतं उच्चगुणवत्तायुक्तं च भवति । प्रत्येकस्य पिक्सेलस्य कृते किं परिमाणं गुणवत्ता च वर्णानाम् उपलभ्यते इति अपि भवद्भिः ध्यानं दातव्यम् । एते मापदण्डाः न केवलं परिमाणस्य उपरि, अपितु प्रयुक्तप्रौद्योगिक्याः उपरि अपि निर्भराः भवन्ति । चित्रं कियत् सम्यक् पृष्ठप्रकाशितम् अस्ति इति अपि महत्त्वपूर्णम् अस्ति । केषुचित् पटलेषु पिक्सेलद्वारा प्रदत्तं भवति, केषुचित् एतदर्थं विशेषस्तरः भवति ।
पिक्सेलस्य डिजाइनं प्रयुक्तप्रौद्योगिक्याः उपरि निर्भरं भवति । अधिकतया तेषु त्रयः उपपिक्सेलाः (हरितः, नीलः, रक्तः च) भवति, येषां कृते कान्तिः पृथक् सेट् भवति । चित्रस्य गुणवत्ता बहुधा स्क्रीन-संकल्पेन निर्धारिता भवति, परन्तु अन्येषां टीवी-विनिर्देशानां, दृश्य-स्थितीनां च उपरि अपि निर्भरं भवति । तत्सह, यथा, ते तिर्यक् परिमाणं, पटलस्य आस्पेक्ट् रेश्यो, दर्शकस्य पटलस्य च दूरं, अन्येषां च केषाञ्चन विषये ध्यानं ददति https://cxcvb.com/texnika/televizor/vybor-podklyuchenie-i-nastrojka/na-kakoj-vysote-veshat-televizor.html प्रति वर्गइञ्चं पिक्सेलघनत्वं महत्त्वपूर्णम् अस्ति। यथा, 1920×1080 इत्यस्य रिजोल्यूशनस्य उपयोगः 24″ तथा 27″ मॉनिटर् इत्यत्र दृग्गतरूपेण भिन्नः भविष्यति यतोहि निर्दिष्टं लक्षणं भिन्नं भविष्यति भवन्तः स्क्रीनस्य रिफ्रेश रेट् अपि ध्यानं दातव्यम् । यदि अतीव न्यूनं भवति तर्हि बिम्बं किञ्चित् झिलमिलति, अतः नेत्रस्य तनावस्य महती वृद्धिः भवति ।
न्यूनतमं आवश्यकता ६० हर्ट्ज इति मन्यते, परन्तु मनसि धारयतु यत् आवृत्तिः यावत् अधिका भवति तावत् चित्रं उत्तमं भविष्यति ।
भवद्भिः प्रयुक्तस्य स्वीपस्य प्रकारस्य विषये अपि ध्यानं दातव्यम् । सामान्यतया द्वौ प्रकारौ प्रयुक्तौ स्तः- १.
- अन्तरालम्;
- प्रगतिशील ।
प्रथमे पिक्सेलपङ्क्तयः अपि प्रथमं अद्यतनं भवन्ति, विषमपङ्क्तयः पश्चात् । सम-विषम-रेखायोः वैकल्पिक-प्रक्रियाकरणेन झिलमिलता भवति, येन नेत्र-क्लान्तिः भवति । प्रगतिशीलः सर्वाणि पङ्क्तयः अद्यतनं करोति । द्वितीये सन्दर्भे स्क्रीन-अद्यतनं अधिकं सुचारुतया क्रियते ।
- चित्रविवरणं प्रदाति . उच्चसंकल्पेन दर्शकाः स्पष्टं चित्रं पश्यन्ति, तेषां रुचिकरं सर्वं सहजतया द्रष्टुं शक्नुवन्ति ।
- प्राकृतिकवर्णप्रतिपादनेन भवन्तः पश्यन् किं भवति इति अधिकतया ज्ञातुं शक्नुवन्ति ।
- बिम्बस्य कान्तिः, गभीरता च चित्रस्य स्वाभाविकतां वर्धयति ।
- पिक्सेलमध्ये तीक्ष्णसंक्रमणस्य अभावः उच्चगुणवत्तायुक्तस्य प्रदर्शनस्य पूर्वापेक्षा अस्ति ।
- अप्राकृतिकाः स्वराः वा हाइलाइट् वा न .
इष्टप्रकारस्य पटलस्य चयनार्थं भवद्भिः परिचितः भवितुमर्हति यत् टीवी-पर्दे किं किं संकल्पाः विक्रयणार्थं सन्ति ।
के प्रकाराः टीवी-संकल्पाः लोकप्रियाः सन्ति, लोकप्रियाः च सन्ति
प्रयुक्तस्य संकल्पस्य, प्रौद्योगिक्याः च आधारेण अनेकाः प्रकाराः पटलाः सन्ति । सर्वाधिकं सामान्यं पटलसंकल्पं
संकल्प 640×480
अयं संकल्पः अधुना अप्रचलितः अस्ति । प्रथमेषु टीवीषु ४:३ रिजोल्यूशनेन अस्य उपयोगः कृतः । ६४०x४८०i, ६४०x४८०p इति द्वौ प्रकारौ स्तः । प्रथमे सन्दर्भे वयं मानकस्य (SE) विषये वदामः, द्वितीये – वर्धितायाः (SD) स्पष्टतायाः विषये । तुल्यकालिकरूपेण न्यूनसंकल्पः अस्ति चेदपि २० इञ्च् पर्यन्तं तिर्यक्युक्तेषु टीवीषु एतादृशी गुणवत्तायां द्रष्टुं शक्यते । तथापि उच्चगुणवत्तायुक्तं चित्रं, उत्तमं चित्रविवरणं च न अपेक्षितव्यम् । प्रश्ने यत् प्रारूपं भवति तस्य उपयोगः मुख्यतया स्थलीयदूरदर्शने दूरदर्शनकार्यक्रमं पश्यन् भवति तथा च अङ्कीयस्य कृते दुर्लभतया । ताजगी-दरेन गुणवत्ता प्रभाविता भवति । एतादृशेषु टीवी-मध्ये ३० वा ६० हर्ट्ज् वा भवति । अस्य संकल्पस्य उपयोगस्य दोषाः विशेषतः द्रुतगतिदृश्यानां दर्शने स्पष्टाः भवन्ति ।
एचडी रेडी
एतत् प्रारूपं बजटखण्डस्य अस्ति । अस्मिन् सन्दर्भे संकल्पः १३६६x७६८ इत्यस्य समः भविष्यति ।
शो १६:९ विस्तृतपर्दे प्रारूपेण अस्ति । ४५ इञ्च् अधिकस्य तिर्यक् युक्तानां पटलानां उपयोगे चित्रदोषाः स्पष्टतया दृश्यन्ते । यथा, भवन्तः अप्राकृतिकवर्णसंक्रमणानि लक्षयिष्यन्ति । २५ इञ्च् पर्यन्तं तिर्यक् युक्ते पटले कार्यक्रमान् दृष्ट्वा दर्शकाः उच्चतमगुणवत्तां प्राप्नुयुः इति विश्वासः अस्ति । परन्तु गुणवत्ता ४५ इञ्च् यावत् स्वीकार्यः एव तिष्ठति । ये विडियो अस्मिन् प्रारूपे दर्शयितुं अभिप्रेताः सन्ति तान् दृष्ट्वा अस्य संकल्पस्य उपयोगः न्याय्यः भवति । यथा, यदि स्थलीयदूरदर्शनदर्शनार्थं वा केवलं HD Ready इत्यस्मात् अधिकगुणवत्तायाः प्रसारणानां कृते वा पटलः क्रीतः भवति तर्हि अधिकं उन्नतं मॉडलं क्रेतुं अतिदेयस्य कारणं नास्ति
पूर्ण एचडी
आधुनिकटीवीषु एषः संकल्पः लोकप्रियतमेषु अन्यतमः अस्ति । अस्मिन् १९२०x१०८० पिक्सेलस्य आकृतिः प्रदत्ता अस्ति ।
एतादृशाः पटलाः युगपत् उच्चगुणवत्तायुक्तं दृश्यं प्रदास्यन्ति, मूल्यस्य दृष्ट्या च तुल्यकालिकरूपेण किफायती भवन्ति । एतैः लक्षणैः सह पटले प्रदर्शयितुं विनिर्मितः सामग्री व्यापकः अस्ति । अस्मिन् प्रारूपे द्रष्टुं सर्वोत्तमः पटलस्य आकारः ३२ तः ४५ इञ्च् यावत् आकारस्य तिर्यक् अस्ति । परन्तु एतत् संकल्पयुक्तानि विक्रयप्रदर्शनानि तिर्यक् ६० इञ्च् यावत् प्राप्तुं शक्नुवन्ति । https://cxcvb.com/texnika/televizor/texnology/मैट्रिका-द्ल्या-टेलिविजोरा.html
अल्ट्रा एचडी
एषः गुणः 4K इति अपि कथ्यते | अत्र विडियोसामग्रीणां उच्चगुणवत्तायुक्तं दर्शनं प्राप्यते । ३८४०x२१६० इत्यस्य रिजोल्यूशनेन चित्रस्य लघुतमविवरणानि अपि द्रष्टुं सुलभं भवति । अस्मिन् प्रारूपे ५% अधिकं विडियो सामग्री न विमोच्यते इति विश्वासः अस्ति । एतादृशस्य टीवी क्रयणं प्रथमतया तदा सार्थकं भवति यदा समुचितस्तरस्य पर्याप्तं विडियो भवति।
तुल्यकालिकरूपेण न्यूनसंकल्पेन कार्यक्रमान् द्रष्टुं 4K क्रयणं लाभप्रदं न भवति। द्रष्टुं ३९ तः ८० इञ्च् यावत् तिर्यक् आकारस्य पटलाः उपयुक्ताः सन्ति । ५५-६५ इञ्च् यावत् प्रदर्शनं इष्टतमं मन्यते । https://cxcvb.com/texnika/televizor/texnology/4k-अल्ट्रा-एचडी-रजरेशेनी.html
8K संकल्प
दूरदर्शनपट्टिकानां गुणवत्तायां निरन्तरं सुधारः भवति । अयं मानकः अति-उच्चगुणवत्तायुक्तं दृश्यं प्रदाति । अस्य रिजोल्यूशनं ७६८०x४३२० पिक्सेल् इत्येव भवति । अत्र पिक्सेलघनत्वं अल्ट्रा एच् डी इत्यस्य अपेक्षया चतुर्गुणं अधिकं भवति । 8K इत्यस्य लाभस्य पूर्णं लाभं ग्रहीतुं शक्नुवन्ति इति टीवी-गुणवत्तायाः अभावेऽपि अल्पाः एव उत्पाद्यन्ते । अस्य एकं कारणं अस्ति यत् प्रासंगिकानि आवश्यकतानि पूरयन्तः भिडियाः अपर्याप्ताः सन्ति । एवं अतीव उच्चगुणवत्तायुक्तं टीवी क्रीतवान् व्यक्तिः अधिकतया गुणवत्तायाः निम्नस्तरस्य अनुरूपं कार्यक्रमं पश्यति । अयं मानकः बहुधा अग्रे-दृष्टि-मानकरूपेण द्रष्टुं शक्यते, यस्य उद्देश्यं भविष्ये अधिकसक्रियरूपेण उपयोक्तुं शक्यते ।
उच्चमूल्येन तस्य उपयोगः केषाञ्चन क्रेतृवर्गाणां कृते दुर्गमः भवति ।
भवतः आवश्यकतानुसारं टीवी-संकल्पं कथं चिनोति
टीवी-कृते संकल्पं चयनं कुर्वन् भवद्भिः विचारः करणीयः यत् का सामग्री द्रष्टव्या इति, तिर्यक् आकारं च गृह्णीयात् । एवं कुर्वन् भवद्भिः निम्नलिखितविषयेषु ध्यानं दातव्यम् ।
- स्थलीयदूरदर्शनस्य कृते HD Ready इति सर्वोत्तमः विकल्पः अस्ति । यदि अस्मिन् गुणवत्तायां द्रष्टुं अभिप्रेता केबलटीवी अथवा विडियो सामग्री अस्ति तर्हि भवान् प्रश्नस्य प्रारूपस्य अपि उपयोगं कर्तुं शक्नोति ।
- यदि भवान् उपग्रह-व्यञ्जनं, Blue-Ray, अथवा पर्याप्तगुणवत्तायुक्तं विडियो उपयुज्यते तर्हि Full HD सर्वोत्तमम् अस्ति ।
- 4K मध्ये दर्शयितुं अभिप्रेतानां उच्चगुणवत्तायुक्तानां सामग्रीनां कृते Ultra HD क्रयणं सार्थकम् अस्ति ।
चयनं कुर्वन् स्क्रीन आकारसम्बद्धानां आवश्यकतानां विचारः महत्त्वपूर्णः भवति । यदि पटलः लघुतरः अस्ति तर्हि अस्मिन् वा किञ्चित् दुर्गुणे वा गुणवत्तायां दर्शनं भेदं कर्तुं असम्भवं भविष्यति । एवं सति उच्चगुणवत्तायाः कृते अतिदेयं न दातुं विचारयितुं शक्नुवन्ति । अतिविशालं प्रदर्शनं कणिकाकारादिप्रतिबिम्बप्रभावं दर्शयितुं शक्नोति । इष्टं दृश्यगुणं प्राप्तुं दर्शनकाले पटलात् सम्यक् दूरस्य उपयोगः आवश्यकः । चयनितपर्दे लाभप्रदविशेषतासु बलं ददाति इति भवेत् । https://youtu.be/RUrMWnY_Gvg
भिन्न-भिन्न-संकल्पयुक्ताः भिन्नाः टीवी – २०२२ तमस्य वर्षस्य उदाहरणानि
अत्र कतिपयैः संकल्पैः सह द्रष्टुं निर्मितानाम् लोकप्रियानाम् टीवी-माडलानाम् उदाहरणानि सन्ति ।
सैमसंग UE32N5000AU
अस्मिन् ३२ इञ्च् विकर्णस्य उपयोगः भवति । पटलस्य रिजोल्यूशनं १९२०x१०८० अस्ति । प्रदर्शनं एलईडी-प्रौद्योगिक्याः उपयोगेन निर्मितम् अस्ति । Wide Color Enhance प्रौद्योगिकी उत्तमं प्रदर्शनस्य प्रकाशं उच्चरङ्गगुणवत्तां च प्रदाति ।
हिताची 32HE1000R
टीवी इत्यस्य रिजोल्यूशन १३६६x७६८ अस्ति । अस्य यन्त्रस्य तिर्यक् ३२ इञ्च् भवति । स्क्रीनः ५० हर्ट्ज आवृत्त्या अद्यतनं भवति । द्वयोः HDMI इनपुट्-सहितं कार्यं प्रदाति । स्क्रीनस्वरूपं १६:९ अस्ति ।
प्रश्न उत्तराणि च
प्रश्नः – 1920×1080 रिजोल्यूशनं कियत् उत्तमम् अस्ति ? उत्तरम् : इदं उत्तमम् अस्ति यतोहि अधिकतया एतत् भवन्तं किफायतीमूल्ये उत्तमगुणवत्तायुक्तं दृश्यं प्राप्तुं शक्नोति। अधिकांशः टीवी-सामग्री अस्मिन् मानकेन सह द्रष्टुं उपयुक्ता अस्ति । अतः महत्त्वपूर्णसङ्ख्यायां प्रकरणेषु एतादृशः विकल्पः इष्टतमः भवितुम् अर्हति । प्रश्नः- किं धनं रक्षित्वा 1080p इत्यस्य स्थाने 720p स्क्रीनम् अथवा तत्सदृशं क्रेतुं सार्थकता अस्ति? उत्तरम् – एकतः चिरकालं यावत् मूल्यान्तरं अधिकम् आसीत् । अस्मिन् परिस्थितौ विचार्यमाणे प्रकरणे महती बचतं कर्तुं शक्यते स्म । अधुना मूल्यभेदः महतीं न्यूनीकृतः अस्ति, अल्पं भेदः च अस्ति । एवं सति 1080p क्रयणं अधिकं लाभप्रदं भवति, यतः गुणवत्ता बहु अधिका भवति, व्ययः च प्रायः समानः भवति ।प्रश्नः- यदि भवतः आर्थिकसाधनं अस्ति तर्हि 4K टीवी क्रेतव्यः वा? उत्तरम् : अस्मिन् सति चित्रस्य गुणवत्ता उच्चा भविष्यति। परन्तु यत्र दर्शनस्य भेदः लक्ष्यते तत्र अल्पं सामग्रीं मुक्तं भवति । अतः प्रायः ९५% प्रकरणेषु तासां भिडियोसामग्रीणां दर्शनं भविष्यति येषां कृते न्यूनगुणवत्तायुक्तः दूरदर्शनग्राहकः पर्याप्तः अस्ति । एतादृशं क्रयणं तदा एव लाभप्रदं भवति यदा पर्याप्ताः विडियो टीवी-प्रदर्शनानि च सन्ति ये 4K गुणवत्तायां द्रष्टुं विनिर्मिताः सन्ति।
